DEĞİŞKENLER

DEGİŞKEN BİLDİRİMİ

VBScript'te degiskenler için esneklik had safhadadir. Degisken bildirim zorunlulugu bulunmamaktadir. Ve buna bağli olarak degişken türü bildirimi de yoktur.

Degişkenleri tanımlamak istiyorum diyorsanız Bunu DIM komutunu kullanmalısınız. DIM, Dimension (boyutlandır) kelimesinden kısaltılmıştır.
Değişkenlere verilecek ismimlerin anlaşılır olması programın okunulurluğunu kolaylaştırır. Ayrıca değişken tanımlamaları ile ilgili bazı kurallar mevcuttur. Bu kurallar aşağıda verilmiştir:
1- Değişken ismi bir harf ile başlamalıdır
Ad1,Ad2 şeklinde değişken tanımı yapılabilir fakat 1Ad veya 2Ad kullanımı yanlıştır.

2-Değişken isminde boşluk bulunamaz. Bunun yerine alt çizgi karakteri kullanılabilir.
Adi_Soyadi doğru kullanımdır. Değişken isimlerinde türkçe karekterler kullanılmaz.
3-Değişkene verilecek isim Vbscript komutlarını içeremez
Dim bir değişken ismi olamaz.

4-Değişken ismi 255 karakterden fazlada olamaz.

 

<%
DIM Gun, Ay, Ogrenci, Not
Gun = "Sali"
Ay = "Mart"
Ogrenci = "Selcuk"
Not = 5
%>


Bir ASP sayfasının birinci satırı olarak

 

<% OPTION EXPLICIT %>


yazarsanız size tanımlamadığınız değişkenleri tanımlamadan programınızı çalıştırma izni vermeyecektir.

Ayrıca değişken adını yazarken hata yapmanızı önlemektir. VBScript sizin hata yaptığınızı bilemeyeceği için yanlış kelimeyi yeni bir değişken sayacaktır. Değer atamadığınız bu yeni değişkeni kullandığınız yerlerde ya programınız hata verir, ya da kendisine doğru görünen işlemler yapar, fakat beklediğiniz sonucu elde edemezsiniz. OPTION EXPLICIT, yanlış yazdığınız değişkeni yeni değişken sayarak önceden tanımlanmamış değişken kullandığınızı düşünerek, duracaktır.
 

SABİT DEĞERLER

VBScript'te bir kere verdiğiniz değeri hiç değişmeyen unsurlar vardır. Sabit değer, bütün ASP sayfası boyunca (hatta isterseniz, bütün site, yani Uygulama boyunca) değişmeden kalır. Bu değerleri Const (constant, sabit kelimesinden türetilme) komutuyla belirtiriz:
Const Deger = 123654
Const SirketinAdi = "Freelancer Web Tasarım "
Const Slogan = "WebMastering"

DİZİ DEĞİŞKENLERİ

Verilerin ard arda tutulmasını sağlayan değişkenlere diziler diyoruz.Şimdi örnek olarak 5 elemanlı bir dizi oluşturalım.

 

<%
Dim dizi(4)
%>


burada dikkat edeceğiniz husus 5 elemanlı bir dizi için "4" sayısı yazılması.Bunun nedeni dizi indisi dediğimiz değerler 0 dan başlar.Böylelikle 0-1-2-3-4 diye saydığımızda 5 elemanlı bir dizi elde etmiş oluruz.İkinci örnek olarak 10 elemanlı bir dizi tanımlamamız gerektiğinde dizi(9) yeterli olacaktır.

Şimdi 5 elemanlı bir dizi tanımladık fakat bu 5 elemanında tuttuğu herhangi bir değer yok.Bunlara bi değer atayacaksak bunu 2 yöntem ile yapabiliriz.Ya direk olarak dizi indislerini belirtiriz yada diğer yöntem olarak bir seri şeklinde verileri gireriz.

Örnek :
İndis belirterek değer atama

 

<%
dizi(0) = "Mete Kaan"
dizi(1) = "Alp Uygur"
dizi(2) = "Atila Yayla"
dizi(3) = "Tuncay Efe"
dizi(4) = "Cengiz Orhan"
%>


Seri şekilde değer atama

 

<%
dizi = Array("Mete Kaan"," Alp Uygur"," Atila Yayla"," Tuncay Efe"," Cengiz Orhan ")
%>

REDİM :

Bazen dizinin yeninden boyutlandırma ihtiyacı duyabilirsiniz. Bunu Redim ile diziyi yeniden boyutlandırabiliriz. Unutulmaması gereken nokta dizinin yeniden boyutlandırılmasında eski datalar dizi içerisinden silinir. Eski verileri kullanmak istersek rendim prereserve komutu kullanılmalıdır.
ReDim dizi(15)
rendim prereserve dizi(15)

ÇOK BOYUTLU DİZİLER

Bazı uygulamalarda matris yapısında dizi tanımlamalarına ihtiyaç duyulabilir. Böyle durumlarda çok boyutlu dizi tanımları kullanılabilir. Çok boyutlu dizi tanımı kullanılacak dizinin boyutları verilmek süreti ile gerçekleştirilebilir.

 

<%
Dim dizi(2,2)
%>


Değer atamasını da yapabiliriz.Burada bilmemiz gereken 1,1 1,2 ilk değerin X ikinci değerin Y koordinatında ilerlediğidir.

Buna göre değer atayacak olursak

 

<%

dizi(1,1) = 1
dizi(1,2) = 2
dizi(2,1) = 2
dizi(2,2)= 1

%>


 

<%
Dim dizi (3,3)
%>


Şeklinde bir tanımlama 3 X 3 boyutlarında bir dizi oluşturur bu diziye atama yapılmak istenildiğinde ise:

 

<%
dizi (0,0)="test"
dizi (0,1)="deneme"
dizi (0,2)="test2"
dizi (1,0)="deneme2"
dizi (1,1)="111-23-4"
dizi (1,2)="iskender"
%>

DEGISKENLERDE VERI TÜRLERI


VBScript integer, real, string, boolean vs.. türü temel veri tipi tanimlamalarindan yoksun bir dildir. Değişkenin hangi türde olduğunu o degişkene yaptıgınız atama ile anlar.

Örnek :

degisken_1 = 15
degisken_2 = "15"
degisken_3 = "Zeytinyagli yiyemem amaan, basma da fistan giyemem aman."
degisken_4 = true
degisken_5 = Sen Turgay , daglarin kartali, bir yanim biçak yarasi bir

degisken_1 ; sayısal tipte degişken olacaktır.
degisken_2 ; “ “ işaretleri kullanıldıgından sayısal degil, alfa-sayısal bir tipte degişken oldu.
degisken_3 ;. String tipte bir degişken olur
degisken_4 ; boolean tipte bir degişken olur
degisken_5 ; “ “ işareti kullanılmadığından gerçeli bir atama olmaz ve hata verir.

VERİ TİPLERİ

VARIANT:

Vbscript dilinde kullanılacak değişkenleri barındıracak ve bunlar için gerekli adres alanını ayarlayacak bir tip veri tipi bulunur. Bu değişken tipi variant olarak adlandırılır. Variant veri tipi değişkene atanan değere göre kullanılan veri tipini otomatik olarak kendisi belirler. Variantın tipi atancak değere bağlı olarak değişir ayrıca kullanılan bu değişkenlere atanan veri doğal olarak verinin tipide program sırasında değişebilir. Aşağıda ki örneğe göz atalım:

1- Byte
1 Baytlık işaretsiz tamsayı tipidir. 0 ile 255 arasında değer alabilir.
2-Integer
2 Baytlık işaretli tamsayı tipidir. -32.768 ile 32.767 arasında değer alabilir.
3-Long
4 Baytlık işaretli tamsayı tipidir. -2.147.483.648 ile 2.147.483.647 arasında değer alabilir.
4-Long
4 Baytlık ondalık sayı tipidir. +- 3.402923 X 10 38 ile +- 1.401298 X 10-45 arasında değer alabilir.
5-Double
8 Byte lık ondalık sayı tipidir. +- 1.79769313486232 X 10308 ile +-4.94065645841247 X 10-324 arasında değer alabilir.
6-String
Karakter sınırı verilmezse 2 milyar karaktere kadar atama yapılabilen sayısal olmayan veri tipidir. Bu tip karakter sayısı +10 byte yer kaplar. String bir veri tipi oluşturmak için değişkene atanacak değer " " işaretleri içerisinde yer almalıdır.
Adi="Gökhan"
7-Date
8 byte yer kaplayan bu değişkene 1/1/100 ile 31/12/9999 arasındaki tarih ve 0:00:00 ile 23:59:59 arasındaki saat atmaları yapılabilir. Bu tipteki değişkenlere atama string veri tipinde olduğu gibi veya # # karakterleri arasında yapılabilir.
Dogum_tarihi=#17/07/1979#
8-Boolean
2 byte lık bir veri tipi olmasına rağmen sadece True veya False değerleri alabilir. Yani daha çok iki durumlu değişkenlerde kullanılır. Bu tipten tanımlanan değişkenlere direkt True veya False atanabileceği gibi sayısal değerlerde atanabilir.. Atanan sayı 0 ise False, değilse True kabul edilir.
Evli=True
Evli=1

VERİ TİPİ DEĞİŞTİRME İŞLEMLERİ

Bazen program içerisinde atnımlanmış veya içeriğine bir değer atanmış bir tipdeki değeri başka bir tipe değiştirme ihtiyacı duyulabilir. Bir veri itpini bir değerden diğerine çevirmek için kullanılabilecek veri dönüşüm fonksiyonları aşağıda verilmiştir.
Ccur (ifade) arantez içinde verilen ifadeyi Currency veri tipine dönüştürür.

Cdbl (ifade) arantez içinde verilen ifadeyi Double veri tipine dönüştürür.

Cint (ifade) arantez içinde verilen ifadeyi Integer veri tipine dönüştürür.

Clng (ifade) arantez içinde verilen ifadeyi Long veri tipine dönüştürür.

CVar (ifade) arantez içinde verilen ifadeyi Variant veri tipine dönüştürür.

CBool (ifade) arantez içinde verilen ifadeyi Booolean veri tipine dönüştürür.

CByte (ifade) arantez içinde verilen ifadeyi Byte veri tipine dönüştürür.

CDate (ifade) arantez içinde verilen ifadeyi Date veri tipine dönüştürür.
CStr(ifade) : Parantez içinde verilen ifadeyi integer alt tipine dönüştürür

ASP de String Fonksiyonlar


Degisken =” ASP Ögreniyorum”
 

InStr

Karakter dizilerinin içinde baska bir karakter dizisini veya karakteri sorgulamaya yarayan bir komut olan InStr, bulunup bulunmadigini, bulunursa kaçıncı karakter veya başlama noktasından itibaren kaçıncı karakterde başladıgına dair bilgileri verir.

Örnegin

 

<%

Dizi = "ASP kursu içerisinde VBScripti isliyoruz"
AranacakStr = "VB"

Kacinci = InStr(Dizi, AranacakStr)

Response.Write Kacinci

%>


Burada ekranımızda görünecek olan sayi 22’dir. "VB" yazisi Dizi degişkeninde 22. karakterden başlamaktadır. InStr’nin bir diger kullanimi ise, hangi karakterden sonra başlayacagimizdir.

Len(KarakterDizisi)

Bir karakter dizisinin kaç harf veya karakterden olustugunu vermektedir.

Örnegin:

 

<% Dizi = "Erciyes"
Response.Write Len(Dizi)
%>


Ekrana 7 olarak yansiyacaktir.

Ucase

Vereceğiniz bir String'in tüm karakterlerini büyük harfe çevirir.

 

<%
YeniString = UCase(Degisken)
%>


Yeni String'in değeri: "ASP OGRENIYORUM" olacaktır.

Lcase

Vereceğiniz bir String'in tüm karakterlerini küçük harfe çevirir.

 

<%
YeniString = LCase(Degisken)
%>


Yeni String'in değeri: "asp ögreniyorum” olacaktır.

LTrim, RTrim, Trim

Verdiğiniz String'in (sırasıyla) solunda yani baş tarafında; sağında yani sonunda ve hem başında ve hem de sonundaki boşlukları temizler.

Space

İçinde, vereceğiniz sayı kadar boşluk olan boş bir String oluşturur. Örneğin

 

<%
Bosluk = Space(20)
%>


Bosluk değişkenin değeri " " (20 boşluk) olacaktır.

String

İstediğiniz sayıda ve istediğiniz bir karakterle bir String oluşturur.

 

<%
YeniString = String(3, "*")
%>


YeniString değişkeninin değeri "***" olacaktır.

Left(Degisken, Sayi):

Bir yazı dizisindeki karakterlerin, soldan "Sayı" kadarını gösterir

Örnegin:

 

<%
Soldanbes = Left("ASP ögreniyoruz.", 5)
Response.Write soldanbes
%>


Sonucumuz "ASP ö" olacaktır.

Right(Degisken, Sayi): Bir yazi dizisindeki karakterlerin, sagdan "Sayi" kadarını gösterir. Kullanımı Left ile aynidır.

Mid:

Bir String'in içinde başlangıç noktasını ve karakter olarak boyunu verdiğiniz alanda yer alan String'i verir.

Örnegin:

 

<% Degisken = "ASP ögreniyoruz"
YeniDegisken = Mid(Degisken, 4, 2)
Response.Write YeniDegisken
%>


"ög" sonucunu alacagiz bu sorgudan sonra. Burada 4 baslangiç karakterimiz, 2 ise kaç karakter alacagimizi temsil ediyor.

Replace:

Degişkende belirli karakterleri baskalarıyla degiştirmemize yarıyor Replace komutu.

Örnek vermek gerekirse:

 

<% Degisken = "ASP ögreniyoruz"
YeniDegisken = Replace(Degisken, "uz", "m ben de")
Response.Write YeniDegisken
%>


Ekrana yazilacak sonuç "ASP ögreniyorum ben de" olacaktır.

Tam Sayı Elde etmek

Int()

Bize bir sayının tam sayı bölümünü verir.

Örnek:

KesirliSayi değişkeninin değeri 123,234567 olsun.

 

<%
Tamsayi = Int(KesirliSayi)
%>


Tamsayi değişkenin değeri 123 olur.

Round()

fonksiyonu, kesirli bir sayıyı yukarı veya aşağı "yuvarlayarak" tam sayı haline getirir. Bu kez ki elimizdeki KesirliSayi değişkeninin değeri 5,6 olsun.

 

<%
Tamsayi = Int(KesirliSayi)
%>


işleminden sonra Tamsayi değişkenin değeri 6 olur.

Kesirli sayı 56,2 ise, Round() fonksiyonu bize 56 değerini verir.
 

Yardım İçin Sadece Bir Tık Yeter
 
Sponsor
 
.tk
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol