metin_bicimi.htm
HTML kodlarına atanan parametreler, metin formatı konusunda çok yetersiz kalmaktadır. En basiti metni iki yana yaslayamıyorduk. HTML derslerinden hatırlanacağı üzere, align="..." parametresi ile metni sağa (right ), sola (left ) ve merkeze (center ) yaslamak mümkün. Ancak göze hoş gelen iki yana yaslama biçimini bu parametreyle gerçekleştiremiyorduk.

Metin Hizalama
CSSde metni yaslamak için text-align özelliğinden yararlanıyoruz. Bu özelliğe verebileceğimiz değerler:left (sol ), right (sağ ), center (orta ) ve justify (iki yana yasla ). Aşağıdaki uygulamamıza bakalım:

 
Kod Alanı:

 
<html>
<head>
<title>Text-align özelliği</title>
<style>
<!--
p
{
text-align:justify
}
h1
{
text-align:center
}
h3
{
text-align:left
}
h4
{
text-align:right
}
-->
</style>
</head>
<body>
<br> <h4>Ankara, Kasım 1996</h4><br>
<h1>Anadoluda Bronz Çağı Kentleri</h1>
<p>Kentler, endüstri toplumunda olduğu gibi endüstri öncesi toplumlarda da tarih boyunca en devingen öğe oldu, toplum yaşantısında belirgin izler bıraktı. Anadoluda kent ve kentleşme tarihi üzerinde yapılmış çeşitli araştırmaların sonuçlarını bir araya getirip bunlardan yeni sentezler üretti. Anadolu kentlerinde mekânsal yapı değişimi ile bu yapıyı belirleyen sosyo-ekonomik süreçler arasındaki nedensellik ilişkilerinin irdelendiği bu kitap, araştırmacılar, özellikle kent plancıları için önemli bir kaynak.</p>
<h3>Sevgi Aktüre</h3>
</body>
</html>



 



Uygulamamızda yer alan <p>, <h1>, <h3> ve <h4> kodların hepsi align="..." parametresini destekleyen kodlardır. Bu parametreyi desteklemeyen <code>, <address> gibi kodlar pek tabi ki text-align özelliğini de desteklemezler. Hangi kodların hangi parametreleri desteklediğini HTML Kodları sayfasından öğrenebilirsiniz.

Metinler ve Çizgiler
Metin formatı için kullandığımız bir başka özellik: text-decoration. Bu özelliğin aldığı değerler şunlardır:

overline Yazıların üstünün çizili olmasını sağlar.
text-decoration: overline
line-through Yazıların üzerinin çizili olmasını sağlar.
text-decoration: line-through
underline Yazıların altının çizili olmasını sağlar.
text-decoration: underline
none Yazıların çizgisiz olmasını sağlar.
text-decoration: none

Bu özelliği web tasarımcıları daha çok hiperlinkler için kullanırlar. Bildiğiniz gibi <a href="..."> kod ve parametresiyle oluşturduğumuz hiperlinkler, mavi renkli altı çizili yazılardır. Eğer hiperlinklerin altı çizili olmasını istemiyorsak CSS dosyamızda şu özelliği kullanırız:text-decoration: none. Aşağıdaki hiperlink çeşitlerine bakalım:

 

Kod Alanı:

 
<html>
<head>
<title>Text-align özelliği</title>
</head>
<body>
<br>

<a href="derscss1.html" style="text-decoration:overline">Metin Formatı</a><br>

<a href="derscss2.html" style="text-decoration:line-through">Font Formatı</a><br>

<a href="derscss3.html" style="text-decoration:underline">Arkaplan Formatı</a><br>

<a href="derscss4.html" style="text-decoration:none">Tablo Formatı</a><br>

<a href="derscss5.html">Sınıflandırma</a><br>

</body>
</html>



 




Tabi text-decoration özelliğini başka bir menüde de kullanabiliriz. Örneğin başlık yapmaya yarayan <h1>...<h6> kodlarına bu özelliği atayarak, altı çizili alt başlıklar oluşturabiliriz.

Metin Renkleri
Metnin renk özelliklerini tanımlamak için color aracından yararlanırız. Bu özelliğin aldığı değerler İngilizce renk ismi olarak tanımlanabileceği gibi, hekzadesimal (onaltılık sistem ) rgb kodları veya ondalık rgb kodları halinde de tanımlanabilir.


 

Kod Alanı:

 
h1
{
color:crimson;
}
h2
{
color:#8b008b;
}
h3
{
color:rgb(139,0,139 )
}
h4
{
color:rgb(54%,0%,54% )
}



 



Satır Arası Yükseklik
Metnin hizalamayı, metnin çizgi formatını ayarlamayı ve metnin rengini belirlemeyi öğrendik. Metnin satırları arasıdaki mesafeyi belirlemek şimdiki konumuz. Bunun için line-height özelliğini kullanıyoruz. Eğer metnin line-height özelliğine normal değerini verirsek, satır arası yükseklik varsayılan değerini alır. Tabi biz bu özellik üzerinde şu değerlerle oynayabiliriz.

sayı Satır arası yüksekliğini verilen sayıya göre belirler.
line-height: 1.5
birim Satır arası yüksekliğini px, cm gibi girilen birimlere göre belirler.
line-height: 10mm veya line-height: 15px
yüzde Satır arası yüksekliği yüzde oranı cinsininden belirler.
line-height: 150%

Sayfayı fazla uzatıp, okuyucuyu sıkmamak için uygulama yapmıyorum, sizler <p> koduna bu özellikleri atayarak istediğiniz satır aralığında paragraflar oluşturabilirsiniz. Başka kodlarla da denemeniz faydalı olacaktır. Ayrıca Özelleştirme konusunu anlattığım sayfada bu özellikleri kullanacağım birkaç örnek bulunacak, onlara da bakabilirsiniz.

Harfler Arası Boşluk
Metin formatı için öğreneceğimiz diğer bir özellik: harfler arasındaki mesafeyi ayarlamak. Bunun için letter-spacing aracından yararlanacağız. (NOT:NN browserını kullananlar bu özelliği göremez. ) Bu özelliğe vereceğimiz değerler cm, mm gibi veya px (piksel ) gibi birimlerle tanımlanmalı. Vereceğimiz değer negatif olursa, harfler arasındaki boşluk normalden daha az olur. Değer pozitif olursa; anlaşılacağı üzere, harfler arasındaki mesafe normale göre daha fazla olur. Matematiği süper olan okuyucularımız, bu değerin sıfır olması halinde nasıl sonuç alınacağını hemen anlamıştır: Birşey değişmez

 

Kod Alanı:

 
<html>
<head>
<title>Harfler arası mesafeyi ayarlamak...</title>
<style>
<!--
h1 {letter-spacing:-3px}
h2 {letter-spacing:1 cm}
h3 {letter-spacing:0 cm}
h4 {letter-spacing:5mm}
-->
</style>
</head>
<body>
<br>
<h1>Büyük Altay!</h1><br>
<h2>Büyük Altay!</h2><br>
<h3>Büyük Altay!</h3><br>
<h4>Büyük Altay!</h4><br>
</body>
</html>



 



IE kullanan okuyucularımız bu uygulamayla letter-spacing özelliğini daha iyi kavramışlardır. Uygulamada 5mm yazılan yere 0.5cm de yazabilirdik pekalâ. İngiliz matematiğinde ondalık sayıların "." ile, Türk matematiğinde ise "," ile ayrıldığını unutmayalım.

Satırbaşı Boşluğu
Sayfa uzuyor ama biz halâ metin formatını bitiremiyoruz. Bir başka özellik de satır başı tanımlamak. HTML derslerinde öğrendiğimiz <p> kodu ile satır başı yapmaksızın, üst ve alt satırları boş bırakılan paragraflar elde ediyorduk. Aslında bu format standartlaştı ama eski format; yani satırbaşı bırakma geleneğini de bir çırpıda silemeyiz. Satır başı bırakabilmek için text-indent özelliğinden yararlanıyoruz. Bir önceki özellik de olduğu gibi, bu özelliğe de cm, px gibi birimlerle tanımlanmış değerler verebiliyoruz ve yine negatif değerler atanabiliyor. Eğer değer pozitifse, bildiğimiz anlamda satır başı bırakılmış oluyor, eğer negatif ise paragrafın ilk satırı diğer satırların solunda kalıyor. Diğer özelliğin aksine, bu özelliği NN 4.0 ve daha üstü browserlar da destekliyor; desteklemeyenleri ayrıca belirtiyorum zaten.


 

Kod Alanı:

 

<html>
<head>
<title>Satır başı bırakma</title>
<style>
<!--
p {text-indent:1cm}
-->
</style>
</head>
<body>
<br>
<p>İşte o günden sonra, biz eşek milleti, konuşmasını, söyleşmesini unutmuşuz; her duygumuzu, her düşüncemizi, anırtıyla anlatmaya başlamışız. O eski kuşaktan eşek, tehlike kuyruk altına girinceye dek, kendini avutup, kandırmamış olsaydı, bizler de konuşmasını bilecektik.</p>
<em>Ah Biz Eşekler, Aziz Nesin</em>
</body>
</html>



 



Büyük Harf, Küçük Harf
Diğer özelliğimiz: text-transform. Bu özelliğe değerler vererek metnin büyük harflerle yazılı olmasını (uppercase ), küçük harflerle yazılı olmasını (lowercase ) veya sözcüklerin ilk harflerinin büyük olmasını (capitalize ) sağlayabiliyoruz. Uygulamamız ile neler dediğimi daha iyi anlayacaksınız:

 

Kod Alanı:

 
<html>
<head>
<title>Büyük harf, küçük harf sorunsalı,</title>
<style>
<!--
h2 {text-transform:lowercase}
h3 {text-transform:uppercase}
h4 {text-transform:capitalize}
-->
</style>
</head>
<body>
<br>
<h2>BüYüK AlTaY!</h2><br>
<h3>BüYüK AlTaY!</h3><br>
<h4>BüYüK AlTaY!</h4><br>
</body>
</html>



 



Metin formatı için kullanacağımız son özellik: vertical-align (düşey-hizalama ). Bu özellikle araçların düşey olarak nasıl hizalanacağını belirleriz. HTML derslerinde <img> komutunu anlattığımız sayfada, resim nesnesinin yazıya göre nasıl hizalanacağını align="..." parametresiyle göstermiştik. Bu sefer hizalamayı CSS özellikleriyle yapıyoruz. vertical-align özelliğinin aldığı değerler şunlardır:

baseline Nesne ana elemanın taban hattına yerleşir.
vertical-align: baseline
sub Nesne alt simgeymiş gibi hizalanır.
vertical-align: sub
super Nesne üst simgeymiş gibi hizalanır.
vertical-align: super
top Nesne satırdaki en yüksek elemanın yüksekliğini tepe hattı alacak şekilde hizalanır.
vertical-align: top
text-top Nesne metnin yüksekliğini tepe hattı alacak şekilde hizalanır.
vertical-align: text-top
middle Nesne ana elemanı ortalayacak şekilde hizalanır.
vertical-align: middle
bottom Nesne satırdaki en aşağıdaki elemanın seviyesini taban hattı alacak şekilde hizalanır.
vertical-align: bottom
text-bottom Nesne metnin tabanını taban hattı alacak şekilde hizalanır.
vertical-align: text-bottom
yüzde oranı Nesne satır hattına göre yüzde oranı ile hizalanır; negatif değerler geçerlidir.
vertical-align: 5%

HTML derslerinde nesne hizalamayı iyi öğrenenler, anlatılanları rahatlıkla anlamışlardır. Bu özellik NN 4.0 ve üzeri browserlarda sadece <img> kodu için geçerlidir. Bu sayfalık bu kadar, diğer sayfada görüşürüz.

Yardım İçin Sadece Bir Tık Yeter
 
Sponsor
 
.tk
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol